Co roku wydawane są nowe płyty z muzyką świąteczną, ale i tak najchętniej wracam do piosenek sprzed lat. Taką płytą kojarzącą mi się zawsze z okresem Bożego Narodzenia jest „Królowa ciszy”, pierwsza solowa płyta Jana Borysewicza, nagrana pod pseudonimem Jan Bo. Słowa do piosenek napisali Jacek Cygan i Jacek Skubikowski, a muzykę skomponował wykonawca. Płyta została wydana w 1988 roku.
A z tej płyty świąteczny klimat przywołuje zwłaszcza tytułowy motyw instrumentalny, ale też piosenki na przykład „Mały król”:
„Nawet wtedy kiedy ciężki czas
Nie ma biedy jeśli jest wśród nas
Tak potrzebny jak do życia tlen
Niech mu się przyśni dobry sen
Mały król - tak oczekiwany
Mały król - przyszedł dziś na świat
Mały król - jeszcze nie wyspany
Mały król - nasz maleńki brat”
Przygotowując to zestawienie, wybrałam zarówno absolutną klasykę, nieco nowsze, bardzo popularne, niszowe, a może nawet zapomniane utwory. Mam nadzieję, że wniosą nieco radości i prawdziwy bożonarodzeniowy nastrój w przedświąteczną krzątaninę.
W zestawieniu polskich świątecznych przebojów nie może zabraknąć przeboju zespołu Skaldowie „Z kopyta kulig rwie”.
Ta piosenka wrosła już w świąteczny okres i stała się tradycją, choć nie odnosi się bezpośrednio do Bożego Narodzenia. Po raz pierwszy wykonana w 1968 roku, na potrzeby filmu „Kulig", znalazła się później na płycie Skaldów „Cała jesteś w skowronkach".
A kiedy słucham:
„Spod kopyt lecą skry, hej lecą skry
Zmarznięta ziemia drży, hej ziemia drży
Dziewczyna tuli się, hej tuli się
Z kopyta kulig rwie, hej kulig rwie
Patrz gwiazdy świecą w domach, nisko na dnie”...
to chcę założyć kożuch, bo robi mi się zimno.
Koniecznie musi się też znaleźć „Dzień jeden w roku” wyśpiewywany za Czerwonymi Gitarami niezmiennie, każdej zimy od 1976 roku:
„Niebo - Ziemi, Niebu - Ziemia
Wszyscy wszystkim ślą życzenia
Drzewa - ptakom, ptaki - drzewom
Tchnienie wiatru - płatkom śniegu”
Piękna piosenka na ten czas to również nagrana w 1986 roku przez różnych wykonawców „Przekażmy sobie znak pokoju”, w której brzmią słowa:
„Ten szczególny dzień się budziNiosąc ciepło w każdą sień,
To dobroci dzień dla ludzi,
Tylko jeden w całym roku taki dzień.
(...)
Choć tyle żalu w nas
I gniew uśpiony trwa
Przekażcie sobie znak pokoju,
Przekażcie sobie znak.”
Trochę zapomniana „Na całej połaci śnieg” piosenka z „Kabaretu Starszych Panów”, pierwotnie wykonywana przez Kalinę Jędrusik w Wieczorze IV z 2 stycznia 1965 roku. Współcześnie przypomniana w wykonaniu Anny Marii Jopek z głosem Jeremiego Przybory od kilkunastu lat stała się jedną z najpopularniejszych świątecznych polskich piosenek. Obie wersje są piękne, sentymentalne i chociaż nie o świętach, to takie klimatyczne, że nie mogłam się powstrzymać i musiałam przypomnieć.
„Na w sinej mgle dale - śnieg.
Na kocham cię stale! - śnieg.
Na żale, że wcale i na - tak dalej - tak dalej
Tak dalej - tak dalej
Tak dalej - tak dalej – śnieg”
Nieoczywistym, ale pięknym, świątecznym i jak na tekst Artura Andrusa przystało zabawnym i przewrotnym utworem jest „Bambino jazzu”, piosenka z 2015 roku, śpiewana przez Dorotę Miśkiewicz – gościa tegorocznego Jesiennego Jazzu i autora tekstu, Artura Andrusa.
„Może tobie idą ząbki, albo ty masz kolkę
A możeś Ty dziecineczko zmęczona tym folkiem
Dwa tysiące lat ci grają pastuszki i drwale
W każdej szopce Krakowiacy, Kurpie i Górale
My ci w darze przynosimy mały Panie Jezu
Zestaw chwytów na gitarę z antologią jazzu
Może ty już nie chcesz słuchać średniowiecznych bardów
Może byś się ukołysał w rytm naszych standardów
Może zamiast harf anielskich i kościelnych dzwonów
Wolisz w "Lulajże Jezuniu" solo saksofonu
Żebyś mógł narobić czasem troszeczkę hałasu
Tu masz…”
A z muzyką brzmi jeszcze lepiej.
Piosenka powstała z inspiracji Radiowej Trójki, z którą współpracuje Artur Andrus i która od 2000 roku tworzy swoje świąteczne przeboje we wspólnym cyklu „Przyjaciele Karpia” towarzyszącym akcji charytatywnej. Tegoroczny jest jubileuszowym dwudziestym przebojem i warto posłuchać tych piosenek. Słowa napisał Kuba Strzyczkowski. Jubileuszowy utwór skomponował Wojciech Kaleta. Zaśpiewali: Dorota Miśkiewicz, Anna Rusowicz, Justyna Steczkowska, Barbara Wrońska, Kuba Badach, Piotr Rogucki, Stanisław Soyka, Mieczysław Szcześniak, Sławek Uniatowski oraz Kwartet Rampa. Towarzyszy im Chopin University Big Band pod dyrekcją Piotra Kostrzewy.
Bardziej tradycyjny utwór "Święta w Nas" z 2015 roku, to pierwsza od lat piosenka świąteczna Blue Cafe w języku polskim. Piękna i wzruszająca.
„Niebo dziś pełne gwiazd
I znowu blisko tak świąteczny czas
Każdy dzieckiem staje się
Jak w białym śnie
Wszyscy razem są
Kolejny rok płonie życzeń moc”
Warto też sięgnąć po radosną i skoczną piosenkę zespołu Varius Manx „Hej ludzie, idą Święta” z 2011 roku.
„Śnieg cicho pada,
Jakby ktoś świat pudrował.
Świerk się rozgadał.
Lecą z chmur dobre słowa
Na szare dni, na złe sny, ludzkie spory.
Coś w jednej chwili zmienia nas,
A to magia świąt.
Na twarzy płatki.
Nie ma dwóch takich samych.
Na szybach kwiatki.
To Pan Mróz, malarz znany.
Ktoś patrzy w mrok.
Ujrzeć chcę pierwszą gwiazdkę,
A ona jest w oczach tych,
Co kochają nas.
Hej ludzie, idą święta.
Świeci gwiazda uśmiechnięta.
Znowu jest w prezentach cały świat.
Hej ludzie, idą święta.
Niech się otwierają serca.
Zacznie się od nowa liczyć czas.”
Nastrojowa piosenka promująca płytę „Dotyk" Edyty Górniak, śpiewana w duecie z Krzysztofem Antkowiakiem „Pada śnieg” swoją premierę miała w 1995 roku i szybko stała się jednym z najpopularniejszych polskich świątecznych utworów.
„W wannie już pływa świąteczny karp
Balkon się zmienia w las
Tata coś chowa, gdyż
Spotkanie z Mikołajem miał
Pada śnieg
Puszysty śnieg
Lubię patrzeć, gdy
Tak cicho spływa w dół
Pada śnieg
Jak w białym śnie
Mamo, spójrz na świat
Jak z bajki cały jest
Dziś Pan Andersen cieszy się
Bo wszyscy dziećmi stają się.”
Piosenka Beaty Rybotyckiej „Kolęda dla nieobecnych”, która nie pojawia się zbyt często na przedświątecznych listach przebojów, ale warto ją przypomnieć.
Piosenka z tekstem Szymona Muchy i muzyką Zbigniewa Preisnera pochodzi z albumu „Moje kolędy na koniec wieku” wydanego w 1999 roku. Przejmujący tekst utworu odbiega od wszechobecnych radosnych słów o magii świąt, mimo że jest pełny nadziei i optymizmu.
„A nadzieja znów wstąpi w nas.
Nieobecnych pojawią się cienie.
Uwierzymy kolejny raz,
W jeszcze jedno Boże Narodzenie.
I choć przygasł świąteczny gwar,
Bo zabrakło znów czyjegoś głosu,
Przyjdź tu do nas i z nami trwaj,
Wbrew tak zwanej ironii losu.”
Jedna z najpopularniejszych piosenek zespołu De Su, a na pewno najczęściej pojawiająca się w eterze „Kto wie”. Powstała w 2000 roku i od tego czasu co roku oczarowuje bogatą warstwą muzyczna i optymistycznym tekstem.
„Bo kiedy miasto na święta się stroi
Niejeden z nas o przyszłość się boi
Niejeden z nas w marzenia ucieka
Wierząc, że spełnienie gdzieś czeka.
A kto wie, czy za rogiem
Nie stoją Anioł z Bogiem?
I warto mieć marzenia
Doczekać ich spełnienia.”
A dla dzieci i powrotów w czas dzieciństwa polecam niesamowitą płytę „Zimą”, którą w 2015 roku napisał i wydał duet Jerzy Rogiewicz i Igor Nikiforow ukrywający się pod wspólnym pseudonimem Jerz Igor. Jak mówią autorzy i zarazem wykonawcy piosenek, napisali je z myślą o swoich dzieciach, które nie mają okazji zobaczyć prawdziwej zimy. Z płyty dzieci dowiedzą się, a dorośli przypomną „Co robi śnieg”, co robią zwierzęta, dzieci i dorośli, kiedy śnieg spadnie, już leży i wciąż jeszcze pada...
„Najpierw śnieg padał
Z góry na dom
Potem się mieszał
Z wiatrem i mgłą
Potem zbudował
Czterdzieści zasp
Potem zaspami
Blokował wjazd
Tak dużo dziś zrobił
Teraz leży sobie
Zmęczył się widocznie
Poleży
I odpocznie
Rozmiękczał każdy
Ostrzejszy róg
Dał się dziurawić
Dziesiątkom nóg
Dał się rozrzucać
Na boki psom
A potem znowu
Zasypał dom
Zrobił pokrowce
Na dużo aut
Wirował złoty
Dookoła lamp „
Życzę Wam zasłuchanych świąt, drodzy miłośnicy polskiej piosenki, nie tylko świątecznej i do zobaczenia na licznych koncertach organizowanych w naszym mieście przez naszych partnerów: Stowarzyszenie Pro Arte dla małych melomanów oraz dla starszych miłośników muzyki Orkiestrę Camerata Stargard, Art Cafe, zespół Kawuś i Stargardzkie Centrum Kultury.
