Szczątki ponad stu osób odnaleziono w drugim etapie badań na terenie byłego obozu jenieckiego Stalag II D, który znajdował się w Stargardzie.
„Potwierdziły się nasze wcześniejsze hipotezy o tym, że na terenie tego miejsca grzebalnego zostali pochowani jeńcy wielu narodowości. Zaskoczyła nas natomiast sytuacja, w której na początku prac odnaleźliśmy szczątki osób cywilnych, w tym kobiet i dzieci” – mówił podczas briefingu prasowego kierownik Katedry Medycyny Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie dr hab. n. med. Andrzej Ossowski. Groby powstały najprawdopodobniej na przełomie lat 1944 i 1945. „Po wyjściu z Warszawy Niemcy transportowali ludność m.in. do obozu w Łambinowicach, a stamtąd do innych obozów w III Rzeszy. Jednym z głównych kierunków był kierunek stargardzki. Tutaj trafiała ludność Warszawy, a także osoby chore i ranne” – mówił Ossowski. Stąd pośród znalezionych szczątków badacze odnaleźli również osoby ze stolicy. Jak mówił badacz, wśród odnalezionych ofiar kilkadziesiąt osób to cywile, dokładną liczbę będzie jednak można oszacować dopiero po przebadaniu stanowiska.
„Wiemy, że do Łambinowic trafiło ok. 17 tys. cywili z Powstania Warszawskiego, znaczna ich część trafiła później do Stargardu” – powiedział genetyk. Wszystkie badania antropologiczne wykonywane są na miejscu. To ze względu na zły stan zachowania szkieletów. Szczątki ofiar spoczywały w miejscu, w którym przez kilkadziesiąt lat znajdowało się śmietnisko (powstało, gdy obóz przejęła Armia Czerwona). „Musimy przywracać pamięć tym, którzy byli prawdziwymi ofiarami, prawdziwymi bohaterami. Tym, którzy przez ustrój totalitarny – czerwony czy brunatny – zostali zamordowani, często ginęli bardzo okrutną śmiercią” – powiedział podczas briefingu wojewoda zachodniopomorski Zbigniew Bogucki. Mówił też, że oprócz charakteru naukowego, badania mają również charakter „humanitarny i ludzki”, bo przywracają godność tym, którzy zostali zakopani w dołach śmierci.
Pierwszy etap badań przeprowadzono rok temu. Wtedy odkryto szczątki blisko 70 ofiar, głównie jeńców sowieckich. Analizy wykazały, że zmarli oni w ciągu czterech dni w 1941 roku (najprawdopodobniej przyczyną śmierci był tyfus). Stalag II D był jednym z największych obozów jenieckich na terenie III Rzeszy. Od 1939 r. Trafiali do niego jeńcy z całej Europy m.in żołnierze szeregowi i podoficerowie z Polski, Francji i Belgii. Jeńcy, którzy trafiali do obozu, pracowali na Pomorzu, m.in przy budowie dróg i w majątkach ziemskich. Wielu z nich zmarło. Chowano ich w pobliżu miejsc, w których pracowali. Obóz działał do ewakuacji w lutym 1945 r.
