Euro zbliża się wielkimi krokami, więc czas na garść faktów i ciekawostek o zarówno zbliżającym się turnieju, jak i historycznych rozgrywkach o Mistrzostwo Europy w piłce nożnej.

1. Od 4 do 24

O pierwsze Mistrzostwo Europy w piłce nożnej walczyły jedynie 4 zespoły. Impreza wtedy nazywała się „Pucharu Europy Narodów”, odbyła się w 1960 roku, a udział w niej brały:
- Związek Radziecki,
- Jugosławia,
- Czechosłowacja,
- Francja,
Niby to było tylko 60 lat temu, ale już 3 z 4 jego uczestników nie istnieje w tamtej formie. Polityka, wojny itd. P.s. w finale ZSRR pokonało Jugosławię 2:1.
4-zespołowe mistrzostwa rozegrano 5 razy – do 1976 roku. W latach 1980 – 1992 udział w fazie pucharowej brało już 8 zespołów, a w latach 1996 do 2012 turniej powiększono do 16 zespołów.
Od 2016 roku, na Euro grają 24 zespoły podzielone na 6 grup. Zmiana spowodowana byłą chęcią dopuszczenia do turnieju większej liczby uczestników (także słabszych zespołów) oraz zwiększenie liczby spotkań (co wiąże się z większymi finansami za transmisje telewizyjne).

2. Euro przez wiele lat nie dla Polski

Mimo wielu udziałów w turniejach typu Mistrzostwa Europy czy Igrzyska Olimpijskie, na udział polskiej reprezentacji na Euro musieliśmy czekać aż do 2008 roku. Historyczny awans udało się uzyskać za czasów selekcjonera Leo Beenhakkera, a sam turniej odbywał się na boiskach w Austrii i Szwajcarii.
4 lata później było już łatwiej – Polska grała z automatu jako gospodarz imprezy (wspólnie z Ukrainą). Na turnieje w 2016 i 2021 roku znów trzeba było awansować z kwalifikacji i za każdym razem udałą się ta sztuka.

Tak więc będzie to dla nas 4 z rzędu turniej o Mistrzostwo Europy. Najdalej zaszliśmy w 2016 roku, kiedy to dotarliśmy aż do ćwierćfinału, gdzie polegliśmy po rzutach karnych z Portugalią – późniejszym triumfatorem całej imprezy.

3. Mistrzostwo, które ciężko obronić

W całej 15-turniejowej historii imprezy tylko 1 raz udało się obronić trofeum. Dokonała tego reprezentacja Hiszpanii. Wygrała Euro 2008 oraz Euro 2012 (ogólnie był to ich 2 i 3 tytuł).

4. W piłkarskiej Europie rządzą Niemcy i Hiszpania?

Hiszpania łącznie triumfowała 3 razy. Taką samą liczbą zwycięstw na Euro mogą pochwalić się jeszcze Niemcy (1972, 1980, 1988). Dwukrotnie dokonali tej sztuki Francuzi (1984 i 2000), a po jednym zwycięstwie na koncie mają: ZSRR (1960), Włochy (1968), Czechosłowacja (1976), Holandia (1988), Dania 1992, Grecja (2004) oraz Portugalia (2016).

5. Karny w stylu Panenki

Chyba każdy kibic piłkarski kojarzy charakterystyczny styl wykonania rzutu karnego, którego autorem jest Antonin Panenka. Historycznego rzutu karnego dokonał na turnieju w 1976 roku, kiedy to reprezentacja Czechosłowacji walczyła z obrońcą tytułu – Niemcami.
Po 120 minutach na tablicy widniał wynik 2:2, a to oznaczało karne. Przy stanie 4:3 spudłował Uli Hoenes, a przed ogromną szansą stanął właśnie Antonin Panenka. Nieszablonową wtedy podcinką oszukał bramkarza i zapewnił pierwszy i jedyny triumf na Euro reprezentacji Czechosłowacji.

6. Wiek nie gra roli

Najstarszym uczestnikiem Euro jest węgierski bramkarz Gabor Kiraly, który na turnieju Euro 2016 miał dokładnie 40 lat i 76 dni, po czym zakończył karierę Z kolei najmłodszym graczem debiutującym na Mistrzostwach Europy został Holender - Jetro Willems, który debiutując na EURO 2012 miał 18 lat i 71 dni (obecnie ten lewy obrońca grywa w Eintrachcie Frankfurt).

7. Platini wciąż królem

Podczas Euro 1984, królem strzelców został wszystkim dobrze znany Michel Platini, czym doprowadził Francję do ich pierwszego triumfu na arenie europejskiej. Zdobył wtedy 9 bramek, co jest do dzisiaj najlepszym wynikiem wszechczasów, jeżeli chodzi o strzelców na Euro. Do zdobycia 9 bramek potrzebował zaledwie 5 spotkań.
A jak wygląda konkurencja na przestrzeni lat?
- 5 goli Marco Van Basten w 1988,
- 5 goli Alan Shearer w 1996,
- 5 goli Patricka Kluiverta w 2000,
- 5 goli Savo Milošević w 2000,
- 5 goli Milan Baroš w 2004,
- 6 goli Antoine Griezmann w 2016 roku.
Przy czym im dalej w las, tym rozgrywanych jest więcej spotkań. Przykładowo, Antoine Griezmann rozegrał na turnieju 7 spotkań, ale 6 bramek zdobył na przestrzeni 4 spotkań.
Do 9 bramek Platiniego wciąż jednak nikt nawet się nie zbliżył.
7A.
Co ciekawe, Mistrzostwa Europy w 1984 roku były wyjątkowo udane dla Platiniego. Ogólnie zdobył on 9 z 14 bramek trójkolorowych. 9 bramek to najlepszy wynik indywidualny, zaś 14 – drużynowy. Udało mu się trafić w każdym ze spotkań podczas turnieju oraz dwukrotnie zaliczył hat-tricka (podobna sztuka nie udała się nikomu). Do zdobycia 3 goli z Jugosławią potrzebował zaledwie 18 minut, co też jest rekordem niepokonanym do dziś.

8. 35 ekip, a na czele i tak Niemcy

Do tej pory na turniejach Euro wystąpiły reprezentacje 33 różnych krajów. Po turnieju Euro 2021 (2020) ta lista urośnie do 35 – swoje debiuty zaliczą Finlandia oraz Macedonia Północna. Najwięcej występów mają Niemcy – byli na 13 turniejach oraz Rosjanie – udział w 12 turniejach. Podium dla Hiszpanów – 11 turniejów zaliczonych.

9. Brąz jest, ale meczu nie ma

Od 1984 roku nie jest rozgrywane spotkanie o 3 miejsce. Brązowe medale otrzymują obie przegrane ekipy z półfinałów. Ostatni mecz o brąz odbył się w 1980 roku, kiedy to Czechosłowacja pokonała w karnych reprezentację Włoch.

10. Kto strzelał najszybciej? Kiriczenko i Lewandowski

Najszybciej strzelona bramka na Mistrzostwach Europy została zdobyta w 2004 roku przez Rosjanina Dmitrij Kiriczenko. Dokonał tej sztuki w zaledwie 67 sekund od pierwszego gwizdka. Co ciekawe, drugie miejsce zajmuje Robert Lewandowski i jego bramka z 2016 przeciwko Portugalii (spotkanie ćwierćfinałowe) – Polak zdobył bramkę po upływie 100 sekund.

11. Mistrz, który miał nie grać

Największą romantyczną „love story” na piłkarskim Euro, napisała reprezentacja Danii na turnieju w 1992 roku. Początkowo, mieli oni w ogóle nie brać udziału w imprezie. Jednak konflikt na Bałkanach spowodował wycofanie z turnieju ekipy Jugosławii.
Duńczycy najpierw sensacyjnie odprawili z kwitkiem w grupie Anglików i Francuzów (ustępując jedynie Szwedom). Później w półfinale ich łupem padła reprezentacja Holandii z takimi gwiazdami jak van Basten, Bergkamp, Rijkaard czy Koeman - 5:4 w rzutach karnych. W finale pokonali Niemców 2:0 i ich niesamowity wyczyn stał się faktem. To jak dotąd jedyny kraj skandynawski, który sięgnął po tytuł Mistrza Europy w piłce nożnej.

12. Frekwencja nie do pobicia

Największą frekwencją na Euro może pochwalić się spotkanie pomiędzy Szkocją i Anglią z 1968 roku. Wtedy na stadionie Hampden Park w Glasgow spotkanie obejrzało 130 771 kibiców! Na nadchodzącym Euro największym stadionem będzie Wembley (90 tysięcy miejsc). Do pobicia rekordu zabraknie zatem sporo.

13. Uniforia - piłka tylko od Adidasa

Tylko pierwsze dwa turnieje o mistrzostwo Starego Kontynentu nie miały swojej oficjalnej piłki. Zmiana nastąpiła w 1968 roku, kiedy to niemiecka firma Adidas przedstawiła model piłki Telstar Elast, którym rozegrano wszystkie spotkania włoskiego Euro.
Od tamtej pory, to zawsze niemiecki Adidas jest projektantem i producentem oficjalnej piłki Euro. Na tegorocznym turnieju piłkarze zagrają modelem o nazwie „Uniforia”.

14. Wiele miast na 60-lecie imprezy

Pomysł rozegrania Euro w 12 miastach z całego kontynentu europejskiego, narodził się w głowie Michela Platiniego w celu uczczenia 60-tej rocznicy od rozegrania pierwszych Mistrzostw Europy. Dlatego Euro 2020 (2021) nie ma jednego czy dwóch gospodarzy, a mecze będą rozgrywane od Londynu, przez Rzym czy Baku, a na Petersburgu kończąc.
Dokładnie będą to: Rzym, Baku, Kopenhaga, Sankt Petersburg, Bukareszt, Amsterdam, Londyn, Glasgow, Sewilla, Budapeszt oraz Monachium.
 

Materiał sponsorowany

Najedź na grafikę, kliknij, przejdź do sklepu

 

Źródło grafiki EURO 2020: www.uefa.com