Sesje Elixir pozwalają na stosunkowo szybki i efektywny transfer pieniędzy pomiędzy rachunkami międzybankowymi. Od harmonogramu sesji systemu Elixir zależy, czy przelew dotrze do odbiorcy tego samego dnia, czy dopiero kolejnego dnia rozliczeniowego. Dzięki znajomości zasad działania systemu można precyzyjnie określić, kiedy dojdzie przelew. Czym zatem jest Elixir i jak działają sesje systemu?
System Elixir w polskim systemie rozliczeniowym
System Elixir zapewnia efektywną realizację płatności pomiędzy bankami uczestniczącymi w systemie od 1994 roku. Stworzony, rozwijany i nadzorowany przez KIR pozwala na elektroniczną wymianę komunikatów rozliczeniowych oraz informacji pomiędzy jego uczestnikami. Poprzednikiem systemu Elixir był SYBIR (System Bankowych Izb Rozliczeniowych), którego funkcjonowanie opierało się w głównej mierze o dokumenty papierowe. Rozliczenia polegały na właściwym posegregowaniu dokumentów, które zgodnie z ustalonym harmonogramem rozwożono pomiędzy poszczególne oddziały instytucji finansowych.
Poprzez Elixir realizowane są płatności uznaniowe i obciążeniowe osób indywidualnych oraz firm, a także samych banków. Wszystkie wykonywane w systemie transakcje rozliczane są w czasie jednej z trzech sesji Elixir odbywających się każdego dnia. Z kolei rozrachunek w systemie Narodowego Banku Polskiego (SORBNET2) umożliwia sfinalizowanie transakcji w bieżącym dniu.
System Elixir spełnia europejskie standardy w zakresie obsługi płatności międzybankowych, a bezpieczeństwo przesyłanych danych zapewnia szyfrowanie elektronicznym podpisem Szafir.
Sesje Elixir – zasada działania
Rozliczenia Elixir polegają przede wszystkim na obliczeniu kwoty netto dla poszczególnych uczestników transakcji bezgotówkowej. Zbiorcze pozycje wzajemnych rozliczeń międzybankowych opierają się na indywidualnych zleceniach klientów, jednak wymiana pomiędzy poszczególnymi podmiotami nie odbywa się na zasadzie kompensaty. Przykładowo klient banku X zleca przelew do banku Y na kwotę 1000 zł. Z kolei klient banku Y zleca przelew do banku X w wysokości 400 zł. Rozliczeniu pomiędzy bankami podlega więc jedynie 600 zł.
Księgowanie przelewów przychodzących i wychodzących w Elixir w ramach SORBNET2
SORBNET2 to najważniejszy polski system płatności, rozliczający operacje polityki pieniężnej, transakcje międzybankowe z rynku finansowego oraz wysokokwotowe zlecenia klientowskie, a także umożliwiający rozrachunek innych systemów płatności. SORBNET2 jest systemem typu RTGS (ang. Real Time Gross Settlement), w którym zlecenia płatnicze wykonywane są zgodnie z zasadą rozrachunku brutto (przetwarzanie zleceń pojedynczo, tj. bez ich wzajemnego kompensowania) oraz w oparciu o rozrachunek w czasie rzeczywistym (przetwarzanie zleceń na bieżąco w ciągu dnia, a nie w wyznaczonych momentach dnia). Wdrożenie systemu SORBNET2 pozwoliło na szybkie unowocześnienie polskiego systemu RTGS, a także realnie poprawiło bezpieczeństwo jego działania.
Uczestnikami systemu SORBNET2 są:
- Narodowy Bank Polski
- banki komercyjne
- KSKOK
- Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A.
- Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A.
- KDPW_CCP S.A.
Rozliczenia w ramach systemu regulują sesje Elixir, które mają miejsce w każdym dniu roboczym (od poniedziałku do piątku). Rozrachunek pomiędzy bankami jest prowadzony w ramach systemu SORBNET2 Narodowego Banku Polskiego.
Trzy sesje KIR odbywają się w godzinach:
- Sesja nr 1 9:30-11:00
- Sesja nr 2 13:30-15:00
- Sesja nr 3 16:00-17:30
System Elixir funkcjonuje w trybie 24/7/365, a więc przyjmowanie transakcji odbywa się 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, 365 dni w roku. Z kolei rozliczanie transakcji ma miejsce podczas jednej z trzech sesji. Wyjątek stanowi 24 grudnia i ostatni dzień roboczy roku, kiedy odbywają się jedynie 1. i 2. sesja rozliczeniowa.
Źródło: https://www.banki.kir.pl/elixir/system-elixir/
Kiedy dojdzie przelew?
W zasadzie zależy to od konkretnego banku. Nie wszystkie banki rozliczają się według harmonogramu NBP. Każda instytucja będąca uczestnikiem systemu Elixir może indywidualnie wyznaczać sobie godziny przyjmowania i przekazywania przelewów zgodnie z wewnętrznymi procedurami. Jednak każdy bank ma obowiązek zamieścić na swojej oficjalnej stronie najbardziej aktualne informacje w tym zakresie.
Sesje bankowe są otwarte od godziny 22:30 w niedzielę do godziny 21:30 w piątek (w soboty, niedziele i święta banki nie księgują przelewów). Z kolei w dni ustawowo wolne od pracy sesje Elixir są zamknięte do godziny 22:30 ostatniego wolnego dnia.
Aby w miarę precyzyjnie określić, kiedy dojdzie przelew, wystarczy zestawić harmonogram sesji realizowanych przez NBP z tym obowiązującym w konkretnym banku komercyjnym.
Przelew Elixir weekend?
W przypadku zwykłych przelewów międzybankowych nie są one realizowane w weekendy i święta. Zlecenie wykonania przelewu w sobotę lub niedzielę wiąże się z tym, że jego przetworzenie nastąpi dopiero po weekendzie, w pierwszy dzień roboczy.
Jednak wykonanie przelewu w weekend jest możliwe. Dzieje się tak w przypadku, gdy zarówno nadawca, jak i odbiorca przelewu mają konto w tym samym banku. Wówczas przelew jest realizowany w ciągu kilku minut od momentu potwierdzenia jego nadania. Realizacja transakcji wewnętrznych odbywa się przez całą dobę, we wszystkie dni tygodnia, z uwzględnieniem sobót, niedziel i świąt.
